İçişleri Bakanlığı, düzmece vize ile Türkiye’ye giriş yaptığı gerekçesiyle kolluk kuvvetleri tarafından streç sinemaya sarılarak ülkesine gönderilen Kamerunlu Emmanuel Fosso’nun açtığı davada kusurlu bulundu. İstanbul 3. Yönetim Mahkemesi, davacının insan onuruna uygun olmayan keyfi ve berbat muameleye maruz kaldığı gerekçesiyle bakanlığı 75 bin TL manevi tazminat ödemeye mahkum etti. Mahkeme kararında bakanlığın, kolluk kuvveti hizmeti veren işçiye bu üzere olaylarda daha serinkanlı davranması konusunda eğitim verilmesi gerektiği de vurgulandı.
Streç sinemaya sarılarak uçağa bindirildi
Kamerunlu Emmanuel Fosso, ülkesinden Dubai’ye gitmek için 21 Ocak 2020 tarihinde Türk Hava Yolları (THY) uçağı ile İstanbul’a geldi. Havalimanındaki 8 saatlik orta sırasında alışveriş için havaalanından çıkmak isteyen Fosso, geçersiz vize ile Türkiye’ye giriş yapmaya çalıştığı gerekçesiyle gözaltına alındı. Birebir gün hudut dışı edilmek istenen Fosso, karara direndi. Altı gün boyunca idari müşahede altında tutulan Fosso’nun hudut dışı edilmesi için 22 ve 27 Ocak tarihlerinde iki teşebbüste daha bulunuldu. Fosso için son olarak 28 Ocak günü bir hudut dışı teşebbüsünde daha bulunuldu. Yolcular tarafından da kayıt altına alınan hudut dışı teşebbüsü sırasında Fosso, streç sinemaya sarılı ve ağzına mendil sıkıştırılmış halde uçağa bindirildi. İçişleri Bakanlığı Göç Yönetimi Genel Müdürlüğü de, tezlerin araştırılması için iki mülkiye müfettiş görevlendirdiğini açıkladı.
200 bin TL’lik manevi tazminat davası açtı
4 Şubat’ta Türkiye’ye tekrar gelen Fosso, vazifeliler hakkında şikayette bulunurken, İçişleri Bakanlığına da 200 bin TL manevi tazminat talebiyle dava açtı. Gaziosmanpaşa Cumhuriyet Başsavcılığı, kolluk kuvvetlerinin güç kullanımında hududu aşmadığı tespitiyle takipsizlik kararı verdi. Açılan dava ise İstanbul 3. Yönetim Mahkemesi’nde görüldü.
Bakanlık, davanın müddetinde açılmadığı, hasımlığın İstanbul Valiliğine yönetilmesi gerektiği ve davalı yönetimin rastgele bir hizmet kusurunun bulunmadığını belirterek, davanın reddini talep etti. Olayın imgelerini inceleyen mahkeme, davayı karara bağladı.
“İnsan onuruna uygun olmayan muamele”
Kararda, “kabul edilemez yolcu” olarak kıymetlendirilmesi gereken davacının gözaltı kararı dahi olmadan, elleri arttan bağlanarak tekerlekli sandalyeye bağlandığı ve ayakkabılarının dahi bulunmadığı bir formda zorla uçağa götürüldüğü belirtildi.
Davacının tüm bedeninin streç sinemaya sarılarak uçağa bindirildiği söz edilirken, bu kapsamda davacının insan onuruna uygun olmayan keyfi ve makûs muameleye maruz kaldığına hükmedildi.
Kararda ayrıyeten, davalı yönetimin kamu sistemi ile bireylerin temel hak ve hürriyetlerini korumakla misyonlu olduğuna dikkat çekilerek, “Davalının, kolluk kuvveti hizmeti veren işçisine bu üzere olaylarda daha serinkanlı davranması konusunda yeteri kadar eğitim vermemesi sebebiyle hizmetin makûs işlemesine sebebiyet vermesi sonucu kusuru bulunduğu sonucuna varılmıştır” denildi.
Mahkeme, davacının kusuru da dikkate alınarak sebepsiz zenginleşmeye de neden olmayacak bir ölçü olan 75 bin TL manevi tazminatın davacıya ödenmesine hükmetti.
Avukat Köksal: Mahkeme, çalışanın eğitimine dikkat çekiyor
Mahkeme kararının, İçişleri Bakanlığının kusurlu bulunmuş olmasından ötürü ehemmiyet taşıdığını vurgulayan Fosso’nun avukatı Tuğçe His Köksal, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, başsavcılığın vermiş olduğu takipsizlik kararına yönelik Anayasa Mahkemesi’ne başvurduklarını da vurguladı.
İstanbul 3. Yönetim Mahkemesi’ndeki yargılamanın da uzun bir süreçten sonra başlayabildiğini kaydeden Köksal, “Çünkü evvel Ankara, daha sonra İstanbul’da hangi mahkemenin misyonlu ve yetkili olabileceğine ait bir tartışma yürütüldü. Daha sonrasında İstanbul 3 Yönetim Mahkemesi’nde duruşma yapıldı” dedi.
Köksal, mahkemenin, bakanlığın misyon ve yetkileri ile sorumluluklarına yönelik yapmış olduğu tespitin değerine dikkat çekti. Köksal, “Davanın sonucu itibariyle verilen münasebet kolluk kuvvetlerinin bu tip olaylarda uygulayacakları maddi ve vücudu güç kullanımında nelere dikkat etmeleri gerektiği ve bilhassa de İçişleri Bakanlığının verdiği eğitimlerle alakalı yaptığı tespit bakımından çok önemli” diye konuştu.
Mahkemenin “çok net bir halde muamelenin insan onuruna uygun olmadığı” tespitinde bulunduğunu kaydeden Köksal, “Karar, kamu tertibi ve bireylerin temel hak ve özgürlüklerini korumakla yükümlü olan ve vazifeli olan kolluk kuvvetlerinin itidalli davranması ve bu çerçevede uygulanan müdahale kapsamında kâfi ve uygun bir eğitimden geçmeleri gerektiğine vurgu yapıyor” tabirini kullandı.
