CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun bir küme emekli asker tarafından kurulan Memleketler arası Savunma Danışmanlık İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye (SADAT) gitmesi, seçim güvenliğine yönelik tasaları ve muhalefetin seçim hazırlığını tekrar gündeme getirdi. CHP dışındaki öteki muhalefet partilerinde de kaygı hakim.
Bu telaşlara karşı dört basamaklı bir hazırlık süreci planlayan altı muhalefet partisi, Çarşamba günü alınacak tedbirleri görüşecek. CHP, GÜZEL Parti, Gelecek, DEVA, Saadet ve Demokrat Parti’nin 29 Mayıs’taki önderler buluşması öncesinde de ortak bir metin hazırlanması öngörülüyor.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Cuma günü paramiliter bir kuruluş olarak nitelendirdiği SADAT’a sürpriz formda gitmiş ve burada yaptığı açıklamada seçim güvenliğine yönelik tasalarını lisana getirmişti. Kılıçdaroğlu, “Seçimi gölgeleyecek, seçimin güvenliği sarsacak rastgele bir şey olursa sorumlusu burasıdır ve Saray’dır” sözlerini kullanmıştı. Kılıçdaroğlu’nun bu teşebbüsüyle seçim güvenliği konusu bir defa daha tartışılmaya başlandı. Pekala muhalefetin seçim güvenliğine yönelik duyduğu tasalar ve almayı planladığı tedbirler neler?
İdris Şahin 2017 ve 2019’u hatırlattı
16 Nisan 2017’de yapılan Anayasa referandumunda mühürsüz oylar ortaya çıkmış, Yüksek Seçim Heyeti (YSK) tüm itirazlara rağmen mühürsüz oyları geçerli saymıştı. 31 Mart 2019 mahallî seçimlerinde ise İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimi YSK kararıyla iptal edilmiş, 23 Haziran 2019’da tekrarlanan seçimi Ekrem İmamoğlu kazanmıştı. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışmasını tamamlayan altılı masa, bu cins kaygılara yönelik Seçim Güvenliği Komitesi oluşturmuştu. Çalışmalarına devam eden kurul üyeleri DW Türkçe’nin sorularını yanıtladı.
Seçimlerin kontrol ve nezaret misyonunun yargı yetkisi altında olduğunu,ancak yargının 2017 referandumu ile 2019 mahallî seçimlerinde düzgün bir imtihan veremediğini tez eden DEVA Partisi Sözcüsü İdris Şahin, bu münasebetlerle Kılıçdaroğlu’nun SADAT’a yönelik yapmış olduğu teşebbüsü önemsediklerini belirtti.
Şahin, SADAT’ın seçim takvimi başlamadan evvel yaratılabilecek mümkün bir düzensizlikten ötürü Kılıçdaroğlu tarafından muhatap alındığını kaydederek, “Demek ki önünde çok kıymetli bir kısım istihbari bilgiler kelam konusu ki bu tarafta bir harekette bulundu” görüşünü lisana getirdi. Bu kaygılarla ilgili muhalefetin kamuoyunu uyarmaktan öte yapabileceği bir şey olmadığının altını çizen Şahin, “Çünkü devleti yöneten en nihayetinde iktidar partileridir” dedi. Şahin, “Kılıçdaroğlu’nun ‘sizi uyarıyoruz, sakın ha bu türlü bir teşebbüste bulunmayı aklınızdan dahi geçirmeyin’ demiş olmasını DEVA Partisi olarak değerli bulduklarını” söyledi. Lakin Şahin, bu bahiste yeniden de somut bir data olmadığını ve katılık tabir eden bir cümle kullanmanın yanlışsız olmayacağını savundu.
Şahin, seçim güvenliğine yönelik çalışmalarını da anlattı. Dört kısım ve 24 farklı unsur üzerinde çalıştıklarını tabir eden Şahin, “Çalışma asıllarını belirledik. Çarşamba günü de bu 24 başlığın altında her siyasi parti kendi niyet kanaatlerini olgunlaştırıp sunacak” dedi. Şahin, 29 Mayıs’taki önderler buluşması öncesinde seçim güvenliğine yönelik ortak bir metin hazırlayacaklarını ve genel lidere sunacaklarını da söyledi.
Dört kademeli planın detayları neler?
Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcısı Ayhan Sefer Üstün de seçim güvenliğine yönelik dört başlığı, “seçim öncesi”, “seçim takvimi”, “seçim günü” ve “seçim sonrası” formunda belirlediklerini aktardı. Seçim takvimi belirlenmeden yapılacakları seçim öncesi yapılacak işler olarak değerlendirdiklerini kaydeden Üstün, “Seçim takvimi devrinde de yapılacak işler var, seçim günü yapılacak işler de var. Oy kullanmanın çabucak akabinde yapılacak işler de ayrı” dedi.
Seçim öncesi yapılacak işlere büyük ehemmiyet verdiklerini kaydeden Üstün, “Mesela seçmen kütüklerinin oluşumu son derece kıymetli. Tekrarlanmış oy olmaması lazım. Bu mevzuda ortak çalışma yapacağız” bilgisini verdi. Partiler ortası bilgi paylaşımının ehemmiyetine dikkat çeken Üstün, “Her parti her yerde birebir oranda güçlü olmayabiliyor. Burada sandık güvenliği sağlanması lazım” halinde konuştu. Üstün, adil seçimin önündeki en büyük pürüzün ise kamu kaynaklarının iktidar lehine kullanılması olduğunu söyledi.
Propaganda eşitsizliğinin önüne geçmenin mümkün olmadığını, lakin seçim sürecine yönelik her türlü tedbiri aldıklarını söz eden Üstün, SADAT tartışmaları ile ilgili soruyu da yanıtladı. Seçim güvenliği konusunu SADAT’a bağlamanın vatandaşın kaygısını artıracağını kaydeden Üstün, “Sahada görüyoruz. Bir kez evet vatandaşın önemli tasaları var. Bu telaşları artıran aslında iktidarın kendisi oldu” dedi. Üstün, “Biz ‘kesinlikle seçimler yapılacaktır, bu türlü bir telaşa kapılmayın’ diyoruz. Bunun aksini söylemek yanlış olur” tabirini de kullandı.
“Seçim sonrası süreç için avukat takımı kuruyoruz”
Demokrat Parti de seçim güvenliğine yönelik kaygıları lisana getirdi. Genel Lider Yardımcısı İlay Aksoy, alanda edindikleri izlenimi aktarırken “Biz bir haftadır alandayız. Evvel Adıyaman, Şanlıurfa, Diyarbakır artık Batman, sonra Mardin ve Malatya’yla bitireceğiz işimizi, saha çalışmalarımızı. Bütün vilayetlerde tıpkı telaffuzlar karşımıza çıkıyor. Seçim yapılacak mı tasası var” tabirini kullandı.
Seçim sonrası süreç için de çok önemli bir avukat grubu kurduklarını kaydeden Aksoy, “Şimdi bütün vilayetlerimizde ve altı parti kendi avukatlarını bu sürece dahil ediyor. Bir yerde de takım desteği yapıyoruz. Bir parti bir vilayette daha zayıfsa ya da daha güçlüyse, öbür partiler ona takviye veriyorsa ya da başka partilere o takviyesini aktarıyor” diye konuştu. Parmak boyasının da kesinlikle uygulanması gerektiğini kaydeden Aksoy, “Altı parti bu bahiste dayanak veriyor. İlerleyen süreçte bunun için ortak kampanya yürüteceğiz” dedi.
“İktidar yaşadığı kaybın önüne geçmek istiyor”
Saadet Partisi Genel Lider Yardımcısı Hasan Bitmez de Kılıçdaroğlu’nun SADAT teşebbüsünü zihinlerde oluşan kuşkuların giderilmesine yönelik bir adım olarak değerlendirdiklerini söz etti. Bitmez, iktidarın kayıp yaşadığını ve seçim kanunu değişikliği ile seçmen kitlesini müdafaayı amaçladığını söyledi.
Bitmez, “Kanuni yollarla yapılmış olsa da kamu vicdanında karşılık bulmamasına karşın bu müdafaayı bu zayiatı telafi etme ismine farklı, meşru olmayan yapılanmaların en azından cesaretlenmesi boyutunda birtakım duyumlar, şikayetler var” sözünü kullandı. Bitmez, vilayet seçim şuralarının, ilçe seçim konseylerinin bugünden oluşturulduğunu hasebiyle seçim güvenliği için bugünden çalışmaya başladıklarını söyledi.
Bitmez, yinelenmiş seçmenlerin engellenmesi için de ortak çalışma yürüteceklerini belirtti.
