Türkiye’de 7 milyona yakın taban ücretlinin beklediği artırım oranı açıklandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan taban fiyata yüzde 30 artırım yapıldığını ve net olarak 5500 liraya yükseldiğini duyurdu.
Aralık ayında minimum fiyata bir artırım daha yapılacağını duyuran Cumhurbaşkanı Erdoğan, tüm fiyatlardan minimum fiyata kadar olan kısmın gelir vergisinden de muaf olduğunu belirtti.
Taban fiyatın artmasıyla birlikte kimi kalemlerde değişiklikler ortaya çıktı. Bunların başında işsizlik maaşı, askerlik ve doğum borçlanması, genel sıhhat sigortası primleri, 65 yaş üstü aylıkları, engelli aylığı, isteğe bağlı sigorta primleri, staj fiyatları, taban ücretlilerin rapor fiyatları ve Ferdî Emeklilik kesintilerinde farklılıklar oluştu.
İŞSİZLİK MAAŞI DEĞİŞECEK
Çalışanın ortalama brüt çıkarının yüzde 40’ı kadar işsizlik maaşı ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt taban fiyatın yüzde 80’ini geçemiyor. Yeni taban fiyatla birlikte işsizlik maaşı en düşük 2561 lira, en yüksek de 5123 lira olarak ödenecek. İşsizlik maaşından yüzde 0.00759 oranında da damga vergisi kesintisi yapılıyor.
ASKERLİK VE DOĞUM BORÇLANMASI
Emekli olmak isteyen lakin prim gün sayısı kâfi olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması fiyatı da minimum fiyat artırımı kadar arttı. Yeni minimum fiyatla en düşük günlük prim 68.9 lira, en yüksek prim ise 520 liraya çıktı.
GENEL SIHHAT SİGORTASI PRİMLERİ
Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primleri de minimum fiyat artırımı kadar arttı. Geliri brüt minimum fiyatın 3’te birinin altında olan şahısların primlerini devlet karşılıyor. Geliri bunun üzerinde olanlar ise primlerini kendisi ödüyor. SGK, 2022’de Genel Sıhhat Sigortası (GSS) primini aylık 150,12 lira olarak belirlemişti. Minimum fiyata gelen orta artırımla birlikte yeni GSS primi 195 lira oldu.
65 YAŞ AYLIĞI
65 yaş aylığına yapılacak artırım meblağı, 2022 taban fiyat maaşının belirlenmesi akabinde duyurulmuştu. Buna nazaran 65 yaş aylığı 1296 TL olarak belirlenmişti. Yeni taban fiyatla birlikte 65 yaş aylığı 1684 lira oldu.
ENGELLİ AYLIĞI
Yeni minimum fiyatla yüzde 40-69 oranlarında engelliliği bulunanlar için engelli aylığı 1124 lira, yüzde 70 ve üzerinde engellilik oranı olanlar için ise engelli aylığı 1687 lira, engelli yakını aylığı da 1124 lira olarak belirlenmişti.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİ
İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim fiyatını kişi kendi belirlese de primin üst ve alt hududu var. En az brüt minimum fiyatın yüzde 32’si, en çok da brüt minimum fiyatın 7,5 katının yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor.
Asgari fiyat orta artırımıyla birlikte isteğe bağlı sigorta primi en düşük 2081 lira iken en yüksek 15.611 lira oldu.
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ KESİNTİLERİ
Çalışanların her ay brüt maaşlarından yüzde 3 kesilerek, Kişisel Emeklilik Sistemine (BES) aktarılıyor. 45 yaş altı çalışanların patronları tarafından sisteme dahil edilmesine imkan tanıyan otomatik BES’te maaşlardan yapılan kesinti meblağı da artacak.
ASGARİ ÜCRETLİNİN KIDEM TAZMİNATI TAVANI YÜKSELECEK
Asgari fiyatın brütü 5004 lira, neti ise 4253 liraydı. Taban fiyatlı bir çalışan 1 yıllık çalışmasının karşılığında 5004 lira kıdem tazminatı hak ediyordu. Yeni minimum fiyatla birlikte bu meblağ 6741 liraya yükseldi. Örnek vermek gerekirse 10 yıldır minimum fiyatlı olarak tıpkı işyerinde çalışan kişinin alacağı kıdem tazminatı 67 bin 410 lira oldu. (Not: Kıdem tazminatı olarak hesaplamıştır. İhbar tazminatı ve öbür özlük haklarına ait hesaplar katılmamıştır. Yalnızca oranın belirli olması için kıdem tazminatı baz alınmıştır.)
RAPOR FİYATLARI DE ARTACAK
Asgari ücretliler 2022 yılı için ayakta tedavide günlük 144.5 lira, yatarak tedavide de 108.42 lira günlük rapor parası alacak.
STAJYER MAAŞLARINDA DA ARTIŞ OLACAK
Okullardan işletmelere staj yapmak için giden lise ve Üniversite öğrencilerine ödenen staj fiyatı de yeni taban fiyat artış oranı kadar yükselecek. Staj yapanlar net minimum fiyatın yüzde 30’undan az olmamak üzere fiyat alıyor. 5500 lira olan minimum fiyatla birlikte en düşük staj fiyatı 1650 lira oldu.
