KARAR
Petrol fiyatlarında yaşanan düşüşün ABD Merkez Bankası FED’in sıkı para siyasetine gitmesinden kaynaklandığını belirten Güç Uzmanı Ali Arif Aktürk, mali sıkılaştırma siyasetinin genelde emtiyalarda, özelde ise petrol ve petrol eserlerinde fiyat düşüşüne neden olacağını tabir etti.
Ancak Aktürk, bu düşüşün direkt olarak pompa fiyatlarına yansımayacağını söyledi.
“2 MİLYON VARİL KAPASİTESİ ORTADAN KALKTI”
Dünya genelinde pandemi sonrasında petrol rafinelerinin yaklaşık 2 milyon varil petrol kaybettiğini tabir eden Uzman Aktürk,” Maalesef dünyada pandemi sonrasında günlük 2 milyon varil kapasitesi ortadan kalktı. Zira pandemide petrol fiyatları çok düştüğünde randımanı düşük rafineler üretimlerini sona erdirdiler” sözlerini kullandı.
FED’in faiz indiriminden sonra petrol varil fiyatları 120 dolar bandından 110 dolar bandına kadar geriledi.
Konu hakkında değerlendirmelerde bulunan Güç Uzmanı Ali Arif Aktürk, şu açıklamaları yaptı:
“FED faiz indirimi yaptı ve buna temmuz ayında da devam edeceğini söyledi. FED varlık alım programlarını da sıkılaştıracak ve sıkı para siyasetine gidiyor.
Avrupa Merkez Bankası da bu türlü bir yol izleyeceğini söyledi. Zira yüksek enflasyon hem Amerika Birleşik Devletleri’ni hem de Avrupa Birliğini etkilemeye başladı.
Parasal sıkılaştırma siyasetleri genelde emtiyalarda, özelde de petrol ve petrol eserlerinde düşüşe sebep olacak. İddialarıma nazaran FED 2022 yılının sonunda gösterge faizlerini yüzde 3’lerin üzerinde tutabilirse, 90 dolar tahminen 85 dolara kadar brent petrolünün gerileyeceğini düşünüyorum.
Tabii bu durum FED’in mali genişlemeden çıkıp sıkılaştırmayla devam etmesi kuralıyla petrol 90 doların altına düşecektir.”
“HAM PETROL FİYATLARI İLE AKARYAKIT FİYATLARI ORTASINDA BİR BAĞ YOK”
Varil fiyatlarındaki düşünün direkt olarak akaryakıt ve motorin fiyatlarını düşürmeyeceğini kelamlarına ekleyen Aktürk, “Ekranları başında bizi izleyenler ham petrolün direkt artışının pompa fiyatlarına yansıdığını düşünmesin ham petrolde fiyat niyet, ‘benim benzinim, motorin düşecek’ demesin. bizim pompa ve rafineleri çıkış fiyatlarımız, İtalya’daki fiyatlara endekslidir” formunda konuştu.
Dünya genelinde 6 milyon varil açığının olduğuna dikkat çeken Aktürk, şu biçimde konuştu:
“Maalesef dünyada pandemi sonrasında günlük 2 milyon varil kapasitesi ortadan kalktı.
Çünkü pandemide petrol fiyatları çok düştüğünde randımanı düşük rafineler üretimlerini sona erdirdiler.
Örneğin ABD’de 6 tane düşük verimli üretim yapan rafineler kapandı. Şu anda da günlük olarak 6 milyon varil açığımız var. Özelikle motorin ve jet yakıtında önemli açık var.”
Aktürk, geçen yıla oranla dolar bazında motorinde yüzde 136, akaryakıtta ise yüzde 132’lik bir artışın yaşandığını belirtti.
“FİYATLARIN DÜŞMESİ RUSYA’YA YÖNELİK YAPTIRIMLARA BAĞLI”
2022 yılında yeni petrol rafinelerinin devreye gireceğini tabir eden Aktürk, kelamlarına şu halde devam etti:
“2022 yılının sonuna yanlışsız yeni rafinelerde yeni kapasiteler devreye giriyor. Yaklaşık 5,5-6 milyon varillik bir kapasite devreye girecek.
Öte yandan Rusya- Ukrayna krizinden ötürü Avrupa’nın ortasında çalışan Rus rafinelerine yaptırımlardan ötürü bir kahır kelam konusu şayet bu olursa dünyada 6 milyon yeni kapasite gelirken, Orta Avrupa’daki rafinelerde devreden çıkmış olacak.
Bu tartışmanın bir tanesi de ABD’de sürüyor. Biden idaresi rafinelere ‘sen düşük kapasite ile çalışıyorsun’ diyor.
Bunu üzerine 15 Haziran’da rafineler Biden idaresine bir yazı yazdılar, ‘ benim kapasite oranım yüzde 94’ dediler.
Ama dediğim üzere kasıma yanlışsız yeni kapasiteler devreye giriyor. Şayet Rus yaptırımlarında daha fazla sıkılaştırmalar olmazsa eser fiyatlarında bir ölçü gevşeme olacağını düşünüyorum.
Tabii bizi etkileyen dolar kuru var. Ülkemizde dolar kuru artmaya devam ederse yapacak bir şeyimiz olmuyor.”
EPDK’NIN DÜZENLEMELERİ
Enerji Piyasası Düzenleme Heyeti’nin birtakım düzenlemelere gideceğini belirten Aktürk, şöyle konuştu:
“Dünyada ve ülkemizde harika durumlar yaşanıyor. Güç Piyasası Düzenleme Heyeti tahminen rafinaj marjlarında makul, kar marjı bırakarak, aşikâr bir devir için düzenleme yapabilir.
Çünkü enflasyon aldı başını gidiyor. Öte yandan TBMM’ye ek bütçe sunuldu. Orada akaryakıt için 70 milyar lira ek ÖTV geliri bekleniyor.
Dolayısıyla ÖTV’den ve Eşel Taşınabilir Sistemi çalıştırılmayacak. ÖTV’den bir feragatte yapılmayacak. Şayet eser fiyatlarında biraz gevşeme olursa o da pompa fiyatlarına yansıyacaktır.”
Gelecek günlerde Türkiye’yi güçlü günlerin beklediğinden bahseden Aktürk, “Maalesef bu kış hem Avrupa hem de Türkiye için çok güçlü geçecek. Avrupa temmuzda ve ağustosta yeraltı depolarına gaz dolduracak.
O nedenle Avrupa’da da fiyatlar fahiş düzeylere gelecek. Türkiye’nin durumunu düşünemiyorum bile.”
