Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada, Fransa, Almanya, İtalya ve İngiltere önderleri ortak açıklama yaparak bir defa daha İsrail’e ve İsrail’in legal müdafaa hakkına takviyelerini bildirdiler.
ABD Lideri Joe Biden, Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak imzalarıyla yayımlanan ortak açıklamada, iki rehinenin özgür bırakılmasının memnuniyetle karşılandığı, öteki rehinelerin de derhal özgür bırakılması istendi. Açıklamada İsrail’den de memleketler arası hukuka hürmet göstermesi istendi, İsrail sivilleri müdafaaya davet edildi.
Beyaz Saray’ın internet sayfasında yer alan ortak açıklamada şu tabirler yer aldı:
“Liderler İsrail’e ve terörizme karşı kendini savunma hakkına takviyelerini yinelerken sivillerin korunması da dâhil olmak üzere milletlerarası insan hukukuna hürmet gösterilmesi davetinde bulundu. Önderler iki rehinenin özgür bırakılmasını memnuniyetle karşıladı ve kalan tüm rehinelerin derhal hür bırakılması davetinde bulundu. Başta Gazze’den ayrılmak isteyenler olmak üzere bölgedeki vatandaşlarına yardım konusunda yakın uyum içinde olacaklarını taahhüt ettiler. Başkanlar Gazze Şeridi’nde gereksinim sahibi Filistinlilere birinci insani yardım konvoylarının ulaşmasını memnuniyetle karşıladı ve insani gereksinimlerin karşılanması için gerekli besin, su, tıbbi gereç ve başka yardımlara daima ve inançlı erişimin sağlanması maksadıyla bölgedeki ortaklarıyla uyumu sürdürme taahhüdünde bulundular. Başkanlar, çatışmanın yayılmasını önlemek, Ortadoğu’da istikrarı korumak, siyasi bir tahlil ve kalıcı barış için çalışmak üzere bölgedeki kilit ortaklar da dâhil olmak üzere yakın diplomatik uyumu sürdürme taahhüdünde bulundu.”
AB’de görüş birliği yok
ABD’nin de ortalarında bulunduğu 6 ülke İsrail-Hamas çatışmasına ait ortak bir açıklama yaparken Avrupa Birliği’nde (AB) çatışmalara ait şimdi ortak bir görüş ortaya çıkmış değil.
Alman haber ajansı DPA, Pazartesi günü Lüksemburg’da yapılacak dışişleri bakanları toplantısı öncesinde AB ülkeleri ortasındaki görüş ayrılıklarının giderilemediğini ve diplomatlar ortasında kıymetli görüş ayrılıkları bulunduğunu belirtti.
Almanya ve Macaristan üzere ülkeler İsrail ordusunun karşı saldırısını yasal müdafaa olarak görürken, İspanya, İrlanda ve Belçika üzere ülkeler İsrail’in Hamas idaresindeki Gazze Şeridi’ndeki aksiyonlarını eleştiriyor ve sivil kurbanlar nedeniyle insani bir ateşkes talep ediyor.
DPA, üst seviye bir AB yetkilisinin, “Eğer tek bir sesle konuşmayı başaramazsak, ne kısa ne de uzun vadede bölgede tansiyonun azaltılmasına katkıda bulunamayız” dediğini aktardı.
Tarafların kendi konumlarında ısrar etmeleri ise görüş birliği sağlamanın çok kolay olmayacağına işaret ediyor.
İspanya üzere ülkelerin bulunduğu kümeden, İsrail’e çok fazla takviye verilmesinin AB’nin memleketler arası hukukun savunucusu olarak güvenilirliğine ziyan verebileceği uyarısı gelirken, öteki küme ise Hamas’ın yıkıcı taarruzlarının akabinde İsrail’in caydırıcılığını yine tesis etmesinin varoluşsal ehemmiyet taşıdığını ve AB’nin, İsrail’in yasal müdafaa hakkını güçlü ve kararlı bir biçimde desteklemesi gerektiğini savunuyor.
AB’nin çatışmalarla ilgili tavrının Pazartesi günkü dışişleri bakanları toplantısında ya da en geç hafta sonunda yapılacak devlet ve hükümet liderleri doruğunda netleşmesi bekleniyor.
AB son olarak geçen hafta ortak bir deklarasyon metni üzerinde uzlaşmaya varmıştı. Metinde Hamas’ın ve İsrail genelinde gerçekleştirdiği acımasız ve keyfi akınlarının mümkün olan en güçlü sözlerle kınandığı belirtilmişti. Fakat tıpkı vakitte İsrail’in savunma hakkını “uluslararası hukuk ve memleketler arası insancıl hukuka uygun olarak” kullanması ve tüm sivillerin korunmasının sağlanması gerektiği vurgulanmıştı. Lakin İspanya Başbakanı Pedro Sánchez’in de ortalarında bulunan başkanlar tarafından kısa bir müddet evvel lisana getirilen ateşkes davetinden kelam edilmemişti.
dpa,Reuters,DW/TY,EC
